بررسي ميزان پرخاشگري در دختران نوجوان ورزشكار رشتههاي رزمي كاراته و جودو

مقدمه: ورزش هاي رزمي در دهه هاي اخير رشد چشمگيري داشته و توجه دختران نوجوان به اين رشته ورزشي افزايش يافته
است. با توجه به ماهيت برخوردي اينگونه ورزشها همواره سوالاتي پيرامون تأثير اين وررزشها بر رفتار نوجوانان، به ويژه ميزان
پرخاشگري مطرح بوده است كه با وجود مطالعات انجام شده هنوز پاسخ قاطعي براي آن وجود ندارد. پرخاشگري 1 عمل هدفمند
و نيرومندي است كه ميتواند كلامي يا فيزيكي باشد و مكمل حركتي احساس غضب، خشم 2 يا خصومت است. هر چند شركت
در يك فعاليت ورزشي داراي جنبه هاي مثبت بسياري است، معمولاً مسابقات قهرماني آن با رفتارهاي پرخاشگرانه همراه مي شود(
1). پرخاشگري ميتواند به دو شكل خصومت آميز و ابزاري 3 باشد. هدف از پرخاشگري خصومت آميز يا واكنشي 4 كه با خشم
برانگيخته ميشود، آسيب رساندن فيزيكي يا رواني به فرد ديگر است ولي در پرخاشگري ابزاري هدف فراتر از صدمه زدن به فرد
ديگر است، مانند آسيب زدن به حريف، جهت افزودن شانس پيروزي( 1). هدف از اجراي اين مطالعه بررسي و مقايسه ميزان
پرخاشگري كل و زير مقياس هاي آن- پرخاشگري واكنشي، پرخاشگري ابزاري، و توانايي كنترل خشم فرد- در چهار گروه
كاراته كار، جودوكار، شناگر و غيرورزشكار مي باشد.
روش تحقيق: اين مطالعه به روش مورد- شاهد، در دختران 11 تا 19 سال، با استفاده از "مقياس سنجش خشم نوجوانان" 5 جهت
ارزيابي ميزان پرخاشگري، انجام شد ( 2). معيار ورود به مطالعه عضويت در باشگاههاي ورزشي نوجوانان و انجام فعاليت ورزشي
منظم هفتگي در رشته مربوطه بود. انتخاب باشگاه به صورت تصادفي و نمونه گيري در هر باشگاه به صورت سرشماري انجام
شد.
يافته هاي تحقيق: در مجموع 291 ورزشكار (جودو 70 ، كاراته 66 ، شنا 59 ، غيرورزشكار 96 مورد) بررسي شد. ميانگين سني
15 سال و ميانگين سني نوجوانان ورزشكار در رشته شنا كمتر از ساير گروه ها بود. ميزان خشم كل /49± افراد مورد مطالعه 1.93
كه به ترتيب از گروه جودوكار به غيرورزشكار، كاراته (p = در گروه هاي مختلف با يكديگر تفاوت معناداري داشت ( 0.001
1 aggression
2 anger
3 instrumental
4 reactive
5 Adolescent Anger Rating Scale (AARS)
مجموعه مقالات اولين همايش ملي علم و كاراته ، اول تا سوم آبان 1390 دانشگاه تبريز
كار و شناگر كاهش مي يافت. ميزان خشم كل در گروه شناگران به طور معني داري كمتر از گروه كنترل غير ورزشكار بود. زير
مقياس خشم ابزاري و خشم واكنشي نيز در گروههاي مختلف تفاوت معني داري داشت ولي كنترل خشم در گروه هاي مختلف
تفاوت معني داري نداشت. در آناليز يك به يك، تنها ميانگين خشم ابزاري در ورزشكاران گروه جودو به طور معني داري بيشاز
گروه شناگر و خشم واكنشي در ميان شناگران به طور معنيداري كمتر از غير ورزشكار بود.
جدول مقياس خشم كل و زير مقياس هاي خشم به تفكيك رشته ورزشي
خشم ابزاري خشم واكنشي كنترل خشم خشم كل
75.16(13.71) 32.80(6.70) 15.53(3.92) 27.88( جودو *( 8.94
71.41(13.02) 33.38(6.50) 15.03(3.77) 24.79( كاراته ( 6.20
66.63(11.07) 35.39(5.94) 14.56(4.03) 23.31( شنا ( 4.38
74.09(13.57) 33.59(6.01) 16.45(4.01) 26.17( غير ورزشكار ( 7.31
0.001 0.12 0.021 0.012 P value
*ميانگين (انحراف معيار)
آن مي باشد. بدين معني كه در گروه دختران curvilinear بحث و نتيجه گيري: مطالعات در زمينه پرخاشگري نشاندهنده تغيير
.( بيشترين ميزان پرخاشگري مربوط به گروه 14 سال (ميانه نوجواني) و كمترين آن در گروه 17 سال (اواخر نوجواني) است ( 3
يافته هاي اين مطالعه در زمينه پرخاشگري در كاراته كا با مطالعه رنس و لورانت مطابقت دارد. آن ها نيز عدم وجود تفاوت معني دار
را در امتياز پرخاشگري كودكان 8 ساله در شروع ورزش كاراته با هم سالانشان گزارش نمودهاند. همچنين براساس مطالعه ديگر
6). تفاوت ،5 ، اين پژوهشگران تغيير معناداري در ميزان پرخاشگري پس از يك سال و دو سال تمرين كاراته رخ نداده است ( 4
معنادار ميان ميزان خشم پس از دو سال فعاليت ورزشي در كاراته كاران و جودوكاران اين ايده را مطرح كرده است كه شركت در
ورزش هاي رزمي كه در آن ها كاتا يا مديتيشن وجود ندارد يا بدان كم بها داده مي شود، مي تواند در به دست آوردن كنترل بر
خود اشكال ايجاد نمايد. با اين وجود به نظر نمي رسد كه كاتا و مديتيشن با امتيازات اندازه گيري شدة پرخاشگري فيزيكي در
ارتباط باشند ( 5). در مجموع، ميزان پرخاشگري در دو گروه جودوكا و غيرورزشكار مشابه با يكديگر و بيشتر از ورزشكاران
رشته هاي كاراته و شنا بود.
منابع
1-Weinberg Robert S., Gould Daniel. Foundations of sport and exercise psychology. Human
Kinetics; 2003
2-Burney DeAnna McKinne. Adolescent anger rating scale professional manual. Psychological
assessment resources;2001
مجموعه مقالات اولين همايش ملي علم و كاراته ، اول تا سوم آبان 1390 دانشگاه تبريز
3- Steinberg L., Morris A.S. Adolescent development. Annual review of psychology 2001 ;52:
83-110
4- Reynes E, Lorant J. Do competitive martial arts attract aggressive children? Perceptual and
motor skills 2001 ;93: 382-6
5-Reynes E, Lorant J. Competitive Martial Arts and Aggressiveness: A 2-yr longitudinal study
among young boys. Perceptual and motor skills 2004 ;98: 103-15
6- Reynes E, Lorant J. Karate and aggressiveness among eight-year-old boys. Perceptual and
دكتر سارا لطفيان 1، دكتر وحيد ضيايي 2، دكتر همايون اميني 3، سميه خانزاده 4، سجاد كرمي 5
1.رزيدنت پزشكي ورزشي دانشگاه علوم پزشكي تهران، مركز تحقيقات پزشكي ورزشي، پزشك تيم ملي كاراته بانوان 2. متخصص
اطفال، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران، مركز تحقيقات پزشكي ورزشي 3. روانپزشك، عضو هيات علمي دانشگاه علوم
پزشكي تهران 4،5 . دانشجوي كارشناسي ارشد تربيت بدني دانشگاه آزاد اسلاميmotor skills 2002 ;94: 1041-2